Kategori: Makaleler

Kan Gazı pO2 Yüksekliği Nedir? Bir zamanlar, bir kasaba vardı… İnsanın hayatı, bazen küçük bir anın, bazen de gözden kaçırdığımız bir ayrıntının üzerine kurulu olurdu. İkisi de öyleydi, ama bir sabah her şey değişti. Leyla, kasabanın sağlık merkezinde çalışan bir hemşireydi. İnsanlarla ilgilenmek, onların hikâyelerini dinlemek, acılarını ve mutluluklarını paylaşmak, ona her zaman huzur verirdi. Bu sabah, hastalarından biri, kasabanın en eski üyelerinden olan Mahir Amca, nefes almakta zorlandığını söyledi. Leyla, önceden Mahir Amca’yı birçok kez görmüş, ama bu seferki rahatsızlık farklıydı. Mahir Amca’nın solunum yolu sorunları, gün geçtikçe daha karmaşık hale gelmişti. Leyla, her zaman olduğu gibi nazikçe yaklaşarak,…

Kamu İdaresi Ne Demek? Yerelden Küresele Devleti Anlamanın Yolu “Devlet nasıl işler?” sorusu, sandığımızdan çok daha eski ve karmaşık. Bazıları için kamu idaresi bir bürokrasi ağıdır, bazıları için toplumun düzenini sağlayan görünmez el. Kimine göre bir denetim mekanizması, kimine göreyse vatandaşın hayatına dokunan en yakın aktördür. Gelin bu kavramı sadece tanımıyla değil, dünyaya açılan penceresiyle birlikte ele alalım. Çünkü “kamu idaresi” dediğimiz şey, her toplumun kültürüne, tarihine ve değerlerine göre farklı yüzler gösterir. Kısaca kamu idaresi, devletin görevlerini yerine getirmek, kamu hizmetlerini sunmak ve toplumsal düzeni sağlamak için kurduğu örgütlenme ve yönetim sistemidir. Ama bu tanımın ötesinde, kamu idaresi bir…

Sözcüklerin Yarığı: “Rhexis” Üzerine Edebi Bir Düşünme Denemesi Edebiyat, kelimelerin içini yırtarak yeniden doğurmanın sanatıdır. Bir yazar, bir kelimeyi duyduğunda sadece anlamını değil; onun taşıdığı yankıyı, kırılmayı, sessizliğin içindeki patlamayı da hisseder. Rhexis kelimesi, tıp dilinde “yırtılma” ya da “kopma” anlamına gelir. Ama edebiyatın evreninde, bu terim yalnızca fizyolojik bir durumu değil, insan ruhunun çatlama anlarını, anlatının kırıldığı yerleri, kelimenin kalbe saplandığı o içsel yarığı temsil eder. — Rhexis: Bir Tıbbi Terimden Metafora Tıp dünyasında rhexis, dokuların veya organ zarlarının yırtılmasını ifade eder. Örneğin, “capsular rhexis” terimi, göz cerrahisinde lens kapsülünün kontrollü biçimde yırtılmasını tanımlar. Bu teknik bir eylemdir; cerrahın…

Hollywood Gülüşü Nasıl Olur? Toplumun Parlayan Dişlerinde Gizlenen Anlamlar Bir sosyolog olarak insanların birbirine nasıl baktığını, gülümsemenin bir yüz ifadesinden öte nasıl bir toplumsal mesaj taşıdığını anlamaya çalışırım. “Hollywood gülüşü” dediğimiz o kusursuz, simetrik, inci beyazı dişlerin ardında yalnızca estetik bir arzu değil; toplumun güzellik, statü ve kimlik algısının derin bir yansıması vardır. Bu gülüş, bireysel bir tercih gibi görünse de aslında modern kültürün dayattığı normlara verilen bir yanıttır. Gülüşün Sosyolojik Anlamı: Bir İletişim Biçimi Olarak Estetik Hollywood gülüşü, yalnızca diş hekimliğinin bir başarısı değil, aynı zamanda kapitalist toplumun ürettiği “ideal beden” imgesinin bir ürünüdür. Gülüş, bir statü sembolü hâline…

Bilgeliğin İktidarı: Hikemi Tarzın Kurucusu Kim? Bir Siyaset Bilimcinin Gözünden Bilgelik, Güç ve Toplum Toplumsal düzenin derinliklerinde dolaşan bir siyaset bilimci için “hikmet” yalnızca bir ahlak kavramı değil; iktidarın en yumuşak biçimlerinden biridir. Çünkü bilgi, çoğu zaman güçten daha kalıcıdır. Tarih boyunca bilgelik, yönetim sanatının görünmeyen temel direği olmuştur. Bu bağlamda “Hikemi tarz” yalnızca bir edebi anlayış değil, bir siyasal bilinç biçimidir. Peki, Hikemi tarzın kurucusu kimdir? Bu sorunun cevabı, yalnızca bir isimden ibaret değildir; çünkü “hikemi” düşünce, hem bireyin hem toplumun akılla ve adaletle kurduğu ilişkiyi temsil eder. Ancak tarihsel olarak bu tarzın öncüsü, 17. yüzyıl Türk edebiyatında Nabi’dir.…

Bazen bir hikâye anlatmak gerekir… Çünkü bazı soruların cevabı sadece kanun maddelerinde değil, insanların yaşadıklarında gizlidir. Bugün sana, “Her duruşmaya katılmak zorunlu mu?” sorusunu anlamanın en insani yolunu anlatacağım: bir hikâyeyle. Bir Boşanmanın Hikâyesi: Ayşe ve Mert Ayşe ve Mert, yıllarca süren evliliklerini artık sürdüremeyeceklerini anladıklarında yollarını ayırmaya karar verdiler. Bu karar kolay olmadı. Birlikte kurdukları hayaller, anılar ve umutlar, mahkeme salonunun soğuk duvarları arasında yavaş yavaş çözülüyordu. Ayşe, yüreğinde bin bir duygu taşıyan bir kadındı. Onun için bu süreç sadece hukuki bir mesele değildi; bir kapanış, bir vedaydı. Her duruşmaya gitmek, kendi hikâyesine sahip çıkmak gibiydi. Mert ise farklı…

Birine IBAN’dan Para Göndermek Tehlikeli mi? Güvenin, Şüphenin ve İnsanlığın Hikâyesi Bazı konular vardır ki teknik bir açıklamayla anlatılamaz; çünkü özünde “insan” vardır. IBAN’dan para göndermek de onlardan biri… Kuru bir “evet” ya da “hayır”dan çok daha fazlasıdır bu mesele. Bir güven meselesi, bir sezgi testi, bir hayat dersi… Bugün sana sıradan bir bilgi yazısı değil, belki de tanıdık gelecek bir hikâye anlatacağım. Bir Gün Gelen Mesaj: “Merhaba, IBAN’ımı Paylaşıyorum…” Mert, otuzlu yaşlarında, planlı programlı, çözüm odaklı bir adamdı. Parayla ilgili her adımını hesaplar, hiçbir ödemeyi “gelişine” bırakmazdı. Elif ise tam tersiydi. Kalbiyle karar verir, insanlara çabuk güvenir, “Kötülük düşünmek…

Dericiler Ne Kadar Kazanıyor? Emek, Değer ve Psikolojinin Görünmeyen Katmanları Bir psikolog olarak insan davranışlarını anlamaya çalışırken en çok merak ettiğim şeylerden biri, emeğin ve kazancın insan zihninde nasıl anlamlandığıdır. Para, sadece bir geçim aracı değil; aynı zamanda özsaygı, toplumsal statü ve aidiyet duygusu ile derinden ilişkilidir. Bu yazıda, “Dericiler ne kadar kazanıyor?” sorusunu sadece ekonomik bir veri olarak değil, bir psikolojik süreç olarak ele alacağız. Çünkü her meslek, sadece üretim değil; aynı zamanda kimlik, değer ve insanlık üzerine kuruludur. Dericilik Mesleği: Emekle Yoğrulmuş Bir Kimlik Dericilik, tarih boyunca insanın doğayla kurduğu en eski üretim ilişkilerinden biridir. Hayvan derisinin işlenmesi,…

Evde Kandil Yağı Nasıl Yapılır? Verilerle Desteklenen, Hikâyelerle Anlatılan Bir Rehber Hayatın en sade ve anlamlı ritüellerinden biri, kandil gecelerinde evimizi ışıkla aydınlatmaktır. Bu ışık sadece bir lamba değildir; dua, umut ve sevginin sembolüdür. “Evde kandil yağı nasıl yapılır?” sorusu da tam olarak bu anlamın kalbine dokunur. Belki bir büyüğünüzden miras kalan eski bir kandili yeniden yakmak istiyorsunuz, belki de geçmişin o huzurlu atmosferini evinize taşımak. Sebep ne olursa olsun, kandil yağı hazırlamak, hem doğayla uyumlu hem de ruhumuzu besleyen bir eylemdir. Bu yazıda size sadece nasıl yapılacağını değil, aynı zamanda bu geleneğin ardındaki hikâyeyi de anlatacağım. Kandil Yağının Anlamı:…

Belediye Çalışanları Kamu Görevlisi mi? Kökenlerden Geleceğe Uzanan Samimi Bir Yolculuk Şehrin sabahına, kaldırım taşlarını ıslatan bir sulama aracının sesiyle uyanırsınız; akşamüstü, parkta bir etkinliğe zabıtanın nezaret ettiğini görürsünüz. Gözünüzün ucundan akıp giden bu anların ortak paydası, belediye çalışanlarının görünmez emeğidir. Peki akıllardaki soru şu: Belediye çalışanları kamu görevlisi midir? Gelin, hem hukukun satır aralarına inelim hem de bugün ve yarın için ne anlama geldiğini konuşalım. Köken: “Kamu Görevlisi” ile “Memur” Aynı Şey mi? Türk Ceza Kanunu (TCK) “kamu görevlisini” geniş tanımlar: Kamusal faaliyetin yürütülmesine atama, seçilme veya herhangi bir surette; sürekli, süreli ya da geçici olarak katılan kişi. Bu…